Topkapı Sarayı


Topkapı Sarayı

28.09.2022

Topkapı Sarayı


Osmanlı Devleti dediğimizde muhtemelen birçoğumuzun aklına ilk olarak İstanbul'un fethi ve Topkapı Sarayı gelir. İstanbul boğazından baktığınızda muhteşem bir yapı olarak bizleri selamlıyor. Birçok padişah gören bu saray, Osmanlı Devleti'nin yaklaşık 400 senesi boyunca idare merkezi olarak kullanılmıştır. Birçok Osmanlı padişahının yaşadığı saray içerisinde 4.000 kişiyi barındırıyordu. Cumhuriyet'in ilanından sonra ise tamamiyle müze olarak kullanılmaya başlamıştır.




Topkapı Sarayı Nerede

İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan Topkapı Sarayı, Cankurtaran Mahallesi'ndedir. 


Topkapı Sarayı'na Nasıl Gidilir

Topkapı Sarayı'na Eminönü'nden ya da Sirkeci'den yürüyerek ulaşabileceğiniz gibi Bağcılar-Kabataş tramvay hattını kullanarak da ulaşabilirsiniz. Tramvay hattının Sultanahmet durağında indiğinizde bir kaç dakika içerisinde Topkapı Sarayı'na varabilirsiniz. Anadolu Yakası'ndan geliyorsanız Kadıköy ya da Üsküdar'dan Eminönü'ne vapurla geçip Tramvay hattını kullanabilirsiniz. Ya da Marmaray ile Sirkeci durağında inip 10 dakika yürüyebilirsiniz. Etrafta bir sürü tabela göreceğinizden dolayı kolaylıkla Topkapı Sarayı'na varabilirsiniz. 

Eğer özel aracınızla gelecekseniz Topkapı yönüne geldikten sonra tabelaları takip ederek kolaylıkla ulaşabilirsiniz. 


Topkapı Sarayı Ziyaret Günleri ve Saatleri

Diğer Milli Saraylar İdaresi Başkanlığına bağlı müzelerden farklı olarak Topkapı Sarayı salı günleri kapalıdır. Diğer günlerde Topkapı 09.00-18.00 saatleri arasında açıktır. Müze gişelerinden 09.00-17.30 arasında bilet alabilirsiniz. Dolayısıyla Topkapı'ya son giriş saati 17.30'tur. Ayrıca Harem Bölümü gişe kapanış saati ise 17.00'dir. 


Topkapı Sarayı Giriş Ücreti

Topkapı Sarayı giriş ücreti 2022 yılı için 100 TL'dir. Bu ücreti verdikten sonra Aya İrini'ye de girebiliyorsunuz. 18 yaşının altındaki öğrenciler için ücretsiz, 18-25 yaş arası öğrenciler için ise 30 TL'dir. Eğer Topkapı Sarayı ve Aya İrini ile birlikte Hareme de girmek isterseniz 130 TL ödemeniz gerekmektedir. Öğrenciler için ise bu ücret 40 TL'dir. 


Topkapı Sarayı Müze Kart

Eğer 60 TL karşılığında müze kart alırsanız bir yıl boyunca tüm müze ve ören yerlerini ücretsiz ziyaret edebilirsiniz. Topkapı Sarayı da müze karta sahipsiniz ücretsiz gezebileceğiniz yerlerden biridir.


Topkapı Sarayı Tarihi

Fatih Sultan Mehmet, 1453 senesinde İstanbul'u fethettikten yaklaşık 25 yıl önce 1478 senesinde Topkapı Sarayını yaptırmıştır. Sultan Abdülmecit Dolmabahçe Sarayını yaptırana kadar da yaklaşık 380 yıl boyunca Topkapı Sarayı, Osmanlı Devleti padişahlarının resmi ikametgah yeri ve devletin de idare merkezi idi. Günümüzde 80.000 m²'lik bir alanda olan Topkapı Sarayı, ilk dönemlerde 700.000 m²'lik bir alana sahiptir.

Topkapı Sarayı, diğer saraylar inşa edildikten ve saray halkının bu saraylarda yaşamaya başlamasıya birlikte kapatılmıştır. Kapatılmasıyla beraber hala burada birçok görevli yaşamaya devam etmiştir. Her şeye rağmen Topkapı Sarayı hiçbir zaman değerini kaybetmemiştir.

Topkapı Sarayı, Sultan Abdülmecit döneminde müze gibi ziyarete açılmıştır. O dönem görev alan İngiliz elçisine sarayda bulunan, adına Topkapı Sarayı Hazinesi dediğimiz değerli eşyalar gösterilmiştir. O günden sonra ise bu eserleri İstanbul'u ziyaret eden yabancılara göstermek bir nevi gelenek haline gelmiştir.

3 Nisan 1924 senesinde de Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün de emriyle müze olarak insanlara hizmet vermeye başlamıştır. Asar-ı Atika Müzeler Müdürlüğüne bağlanmış, önce Hazine Kethüdalığı, sonra da Hazine Müdüriyeti adıyla hizmetine devam etmiştir.

Binlerce turistin akın ettiği Topkapı Sarayı, 1985 senesindde UNESCO Dünya Mirasları Listesine girerek İstanbul Tarihi Yarımada içindeki tarihi eserlerin en başında bulunmaktadır.


Topkapı Sarayı'nı Kim Yaptırdı

"Topkapı Sarayı'nı kim yaptırdı sorusunun cevabının Fatih Sultan Mehmet olduğu öğrendik peki ''Topkapı Sarayı mimarı kim?". Birkaç mimara sahip Topkapı Sarayı tam 25 yılda inşa edilmiştir. Fatih Sultan Mehmet, Mimar Sinan, Davud Ağa, Sarkis Balyan ve Acem Ali söz konusu mimarlar arasında yer alıyor. 

1574 senesinde sarayda çıkan bir yangın sonrası mutfak, arz odası ve harem ciddi ölçüde zarar görmüştür. Fakat bu zarar sonrası Sultan 2. Selim'in emri ile Mimar Sinan tarafından restore edilmiştir.


Topkapı Sarayı Bölümleri

Topkapı Sarayı Alay Meydanı

Halk buraya sadece özel günlerde giriş yapardı. Bu kısım bir diğer isimle Birinci Avlu olarak da biliniyor. Topkapı Sarayı avluları arasında en büyük avlu görevini üstlenen Alay Meydanına Bab-ı Hümayun kapısında giriş yapılıyor.

Padişahlar seferlere gittiği ve döndüğü zaman, cuma selamlığı törenleri esnasında cülus dağıtmaları yapılırmış. Bunun dışında da özellikle halk ile devlet işleri buradan yönetilirdi. Ne yazık ki Topkapı Sarayı Alay Meydanı kısmındaki tarihi yapılarından bazıları günümüze kadar ulaşamamıştır.

Alay Meydanı'nda bulunan bazı önemli yerler ise Altıyol, Aya İrini Kilisesi ve Darphane-i Amire'dir.




Topkapı Sarayı Birun

Burası padişahın bayramlaşma gibi törenlere katıldığı ve kendi işlerini yürüttüğü yer olarak bilinir. Sarayın dış kısmını oluşturan Birun bölümü, Enderun ve Babüssaade Kapısına bağlıdır.

İkinci Avlu'da yer alan Birun bölümü, sadrazam ve vezirlerin toplantı yaptığı Divan-ı Hümayun'u kapsar. Bundan dolayı da söz konusu bölüm çok önemli bir yere sahiptir. Divan-ı Hümayun'da yapılan toplantılar, padişah tarafından üst kısımda yer alan gizli bir pencerede dinlenirmiş. Aynı şekilde de divanda konuşulan konuların kaydını alan bir görevli bulunurmuş. Bu görevlinin kayıt tutabilmesi için de ayrı bir oda bulunurmuş.

Sarayın dış hizmetlerinden sorumlu görevliler burada bulunurmuş. Bu görevliler de Yeniçeri Ağası, Çavuşlar, Topçular, Seyisler, Çaşnigiler ve Çakırcılar'dır.

Buranın en önemli yapılarından bir diğeri ise Adalet Kulesi'dir. Söylenene göre padişahın sağladığı adaletin her yerde görünür olması gerekiyormuş. Bundan dolayı da kulenin Tarihi Yarımada'nın her yerinden, herkesin görebileceği bir şekilde inşa edildiği biliniyor.




Topkapı Sarayı Enderun

Arz Odası, Has Oda ve en önemlisi de Kutsal Emanetler'in bulunduğu bölümdür. Bir diğer adıyla da Üçüncü Avlu olarak bilinir. Padişahlar, özel hayatlarını burada geçirirmiş. Hristiyan ailelerinin isteğiyle saraya alınan Hristiyan çocukları, burada devşirilip eğitim alırlardı. Bir nevi saray okulu da diyebiliriz buraya.

Padişahların huzuruna misafirlerin ve yabancı elçilerin kabul edildiği oda da Arz Odası'dır. Padişahların özel görüşme alanları olarak da bilinir. Tüm bunların dışında da Enderun'da yer alan bazı odalar silahtar, kiler odası, seferli odası, hazine odası, has odabaşı ve çuhadar gibi diğer hizmet odaları da yer alıyor.




Kutsal Emanetler Dairesi

Topkapı Sarayı Has Oda'da bulunan Kutsal Emanetler Dairesi, Osmanlı padişahlarına 16. ile 19. yüzyıllarında hediye edilen dini hediyeler bulunuyor. Tarihi açıdan en değerli kısım olarak görebileceğimiz yer, birçok peygambere ait eşyaları barındırıyor. Hz. Davut'un kılıcı, Hz. Muhammed'in sakalı, hırkası, mektupları ve Hz. Musa'nın asası bulunuyor. Birçok değerli eşyanın sergilendiği bölümde en değerli eşyalar olarak peygamberlere ait kişisel eşyalar görülüyor.




Topkapı Sarayı Lale Bahçesi ve Köşkler

Diğer adı Dördüncü Avlu olan bu kısım, Lale Bahçesi ve Sofa-i Hümayün isimli teraslardan oluşur. İçerisinde Revan Köşkü, Bağdat Köşkü, Mecidiye Köşkü, Sofa Camii ve Köşkü, İftariye Kameriyesi, Sünnet Odası, Esvap Odası, Baş Lala Kulesi yer alır. Aynı zamanda da Topkapı Sarayı kompleksi Haliç kısmına doğru 17. yüzyılda inşa edilmiş köşkleri de mevcut.


Topkapı Sarayı Revan Köşkü

17. yüzyılda fethedilmiş olan Revan'ın anısı için yaptırılmıştır.


Topkapı Sarayı Bağdat Köşkü

Dördüncü avlunun en dikkat çekici köşküdür. Yapımına Sultan 4. Murat'ın Bağdat Seferine çıktığı zaman başlanmıştır. Bundan olayı da köşkün ismi Bağdat Köşkü olmuştur. Aynı zamanda da saraydaki yapılar arasında en iyi korunan yapıdır.


Topkapı Sarayı Mecidiye Köşkü

Mimarı Sarkis Balyan olan köşk, Sultan Abdülmecid döneminde yaptırılmıştır. Fransız mimarisi izlerini taşıyan köşk, sarayda inşa edilen son köşk olması nedeniyle önemli bir yere sahiptir. Dördüncü avluda, boğaz manzarasını en iyi şekilde göreceğiniz yerdir. Günümüzde Mecidiye Köşkü'nün alt katı restoran olarak hizmet veriyor.


Sofa Köşkü

Burada hem spor müsabakaları seyrediliyor hem de toplantılar yapılıyormuş.


Topkapı Sarayı İftariye Kameriyesi

Padişahlar, ramazan aylarında oruçlarını burada açarlarmış.


Topkapı Sarayı Sünnet Odası

Osmanlı padişahları burayı sünnet odası olarak kullanırlarmış.


Topkapı Sarayı Esvap Odası

Bu oda da padişahların törenlerde giydikleri kıyafetleri muhafaza ettikleri odadır.


Topkapı Sarayı Harem Bölümü

Günümüzde yaşayan her insanın içeride nasıl bir hayat sürdürüldüğünü merak eden bir yerdir. Aynı zamanda da müze olarak en önemli ve en çok ziyaretçiye sahip bir bölümdür. Padişahların mahrem hayatlarını yansıtan Harem bölümü, kutsal ve sevgili anlamlarını taşır. Osmanlı hanedanı bünyesindeki kadınların hem yaşam alanları hem de eğitim yerleridir burası.

400'e yakın odaya sahip olan Harem bölümü, küçük iç avlular, dar ve uzun koridorlardan oluşur. Birçok rivayete, söylentiye adını yazdıran Harem bölümündeki kadınların yaşayış şekli net bir bilgiye sahip değildir. Net olarak bilinen şey ise sultan ve ailesine hizmet edecek olan cariyeler, birçok farklı ırktan en sağlıklı ve en güzel kızlar hediye edilir veya seçilirdi. Kızlar daha çocukken sarayın Haremine girerek eğitim görür, bir disiplin içerisinde sarayın gelenek ve usüllerini öğrenirlerdi. Eğitimden sonra da söz ettiğimiz cariyeler sınıflara ayrılarak sultanın gözüne girmeye çalışırlardı. Bunu başaranlar da sultanın karısı da olabiliyordu.

Harem idaresi ise sultanın annesine aitti. Fakat başka bir sultan tahta geçtiği zamanda ise eski sultanın haremi başka bir saraya taşınır.

Harem bölümünü gezmeye başladığınız zaman gezinin ilk durağı 40 odalı kısımdır. Bu kısım padişahın annesine tahsis edilir. Ondan sonra da kubbeli geniş sultan salonu  ve hamamı da karşımıza çıkar. 16. yüzıla ait çiniler ile süslenmiş, çeşmelerin aktığı büyük salon Sultan 3. Murat döneminde inşa edilmiş bir eser olarak karşımıza çıkar. Harem'in son kısımlarında karşınıza 16. yüzyıla ait oda çıkacak. Bu oda zengin dekorlu duvarlara ve vitraylı camlara sahiptir. Söz konusu oda da şehzade için tahsis edilmiştir.




Topkapı Sarayı Sergilenen Tarihi Eserler

Saltanat Arabaları Bölümü

Bu bölümde toplam da 14 saltanat arabası mevcuttur. Her ne kadar burada 14 saltanat arabası olsa da Topkapı Sarayı Müze deposunda yaklaşık 52 adet araba daha vardır. Müzenin bu kısmı bir zamanlar açıktı fakat şu an ne yazık ki ziyaretçilere kapalıdır.

Sultan 2.  Mahmut'a ait olduğu sanılan Lando tipi araba, Sultan Abdülaziz'in zırhlı saltanat arabası. Pertevniyal Valide Sultan koçu, Sultan Mehmed Reşad'ın saltanat arabası, şehzadelerin bahçede gezmeleri için yapılan araba. Katırların çektiği tahtırevan, fil, deve ve at eyerleri. Osmanlı dönemi kadın eyerleri ve Sultan 2. Abdülhamid'e hediye edilen altın kaplama eyer sergilenmektedir.




Çin ve Japon Porselenleri Bölümü ile Osmanlı Cam ve Porselenleri Dairesi

Topkapı Sarayı Müzesi'nin en çok dikkat çeken ikinci bölümü olmasına rağmen, günümüzde ziyaretçilere kapalıdır. Yaklaşık 4.000 kişiye yemeklerin piştiği bölümdür. En dikkat çekici özelliği ise yirmi adet bacasının olmasıdır. Burada 11.000'den fazla porselen bulunmaktadır.

Tang devrinden Seladon küpleri, porselenleri, Çin imparatorları için özel yapılmış ''imparator sarısı''  rengi ile çeşitli sayıda porselenler. Zümrüt ve yakut taşlar ile işlenmiş porselen kaseler ve fincan takımları. 18. yüzyıla ait gümüş, mercan, mine ve altından yapılmış Çin Sarayı maketi. Motiflerle süslü Japon porselenleri, Viyana'da yapılmış çiçek bezemeli porselen ibrik. 1728 senesine ait Alman porseleni, 1816 senesine ait, ressam Drouet tarafından üstüne çiçek motifleri çizilen vazo. Padişahlara hediye edilen çeşitli Avrupa porselenleri, Lehistan kralı tarafından Sultan 2. Abdülhamid'e hediye edilen yemek takımı. Eser-i İstanbul yapımı porselen çaydanlık, Hindistan'dan gelen buhurdanlar, gümüş ibrikler, mangallar ile tavus kuşu şeklindeki yazı takımı ve daha birçoğu bu bölümde görürüz.


Topkapı Sarayı Arşiv Dairesi

Burada yaklaşık olarak 155.000 eser yer alır. Kısacası söz konusu bölüme evrak hazinesi diyebiliriz. Farklı dilde birçok eser vardır ve çoğunluğu parşömen üzerine yazılıdır. Arşiv dairesinde bulunan en eski belge ise Orhan beyin temliknamesidir. temlikname dışında da arşivde bulunan bir diğer öemli eser de Kanuni Sultan Süleyman'ın emri ile yazılan Barbaros Hayrettin Paşa'nın Muradi Sinan Reis tarafından kaleme alınmış hatıralarıdır. Hatıraların beş kopyası vardır ve diğer dört kopyası da İstanbul Üniversitesi kütüphanesi'nde yer alır. Topkapı Sarayı Arşiv Dairesi'nde aynı zamanda padişahların el yazıları ile yazdıkları emirler, Vezir-i Azam'ların padişaha yazdıkları arz teskereleri var. Padişah ve Valide Sultanların arasındaki yazışmalar, mektuplar da vardır. Şehzadelerin birbirleriyle yaptıkları mücadeleleri anlatan bazı belgeler de mevcut. Tüm bunların dışında ruznameler, hazine sayımı, fermanlar, hükümler, beratlar ve daha niceleri var.


Saray Silahları Bölümü

Topkapı Sarayı'nın en dikkat çekici bölümü diyebiliriz. 10.000'den fazla silah bulunan bu bölümde silahlar altı bölüme ayrılmıştır: kesici, dürtücü, vurucu, koruyucu, atıcı ve savaş teçhizatlarıdır. Sultan 3. Selim'e ait miğfer, 15. yüzyıldan kalma Türk oku ve yayı, Mısır-Memlük Sultanı Kayıtbay'ın miğfer ve zırhı vardır. Aynı zamanda da Arap, Emevi, Abbasi, Mısır, İran, Memlük, Hint, Tatar, Afrika ve Japon silah örnekleri vardır. Bu silahlar arasında en eskisi 7. yüzyıla aittir. Osmanlı padişahlarına ait 65 kılıç, padişahların kullandıkları yay ve oklar ve daha birçok eser yer alır.




Hazine Odası Bölümü

Topkapı Sarayı Hazine Bölümü'nde birçok eser vardır. Fakat yeteri kadar alana sahip olunmadığı için bu eserlerin birçoğu depodadır. Burada sergilenen eserlerin bazıları ise Sultan 2. Mahmud'a ait elmaslı askı, Sultan Abdülmecid'in yaptırdığı ve üzerinde 6482 adet pırlanta yer alan iki şamdan. Altın kaplamalı Kuran-ı Kerim, altın taht, Nadir Şah'ın hediyesi altın işlemeli taht. Sultan 2. Mahmud'a ait altın şamdan. Etrafında 49 pırlanta yer alan ve 86 karat ağırlığında Kaşıkçı Elması'dır.




Kutsal Emanetler Bölümü

Topkapı Sarayı en önemli ve değerli bölümlerinden biridir. İçerisinde halife ve peygamberlere ait eşyalar yer alır. Kutsal Emanetler Bölümü'nde görebileceğimiz eserler ise Hz Muhammed'in savaşlarda kullandığı kın ve kılıçlar, yine Hz. Muhammed'in eşlerine ait eşyalar, ayak izi, sakal-ı şerif, Uhud Savaşı'nda kırılan dişinin bir parçası, kabir toprağı, oku, yayı, mührü, Name-i Saadet ve Hırka-i Saadet var.

Aynı zamanda Hz. Ali ve Hz. Ömer'in kılıçları, kabe anahtarı, Hz. Musa'nın asası, Hz. Davut'un kılıcı, Hz. İbrahim'in tenceresi, Hz. Yusuf'un cübbesi vardır. Bir de Hz. Fatıma'ya ait seccade, gömlek ve hırka, Hz. Nuh'un tenceresi, Hz. Ali'nin el yazısıyla yazdığı Kuran-ı Kerim ve Hz. Osman'a ait olduğu tahmin edilen Kuran-ı Kerim yer alır.


Padişah Portreleri Bölümü

Tüm Osmanlı padişahlarının portrelerinin bulunduğu bölümdür. Aynı zamanda da önemli günleri betimleyen bazı tablolar da yer alır. Tüm bunların dışında sarayda görev alan bazı önemli şahsiyetlerin de portrelerini görebilirsiniz. Burada bulunan bazı eserler 2020 senesinde Dolmabahçe'deki Milli Saraylar Resim Müzesine gönderilmiştir.


Kütüphane Bölümü

Hazine Kitaplığı, Emanet Hazine Kitaplığı, Medine kitaplığı, Koğuşlar Kitaplığı, Revan Köşkü Kitaplığı ve Enderun Kütüphanesi veya Sultan 3. Ahmed Kütüphanesi'nden oluşur. Genel olarak Topkapı Sarayı Kütüphanesi içinde yer alan eserler, Osmanlı padişahlarının minyatür sanatına verdikleri önemi gözler önüne serer.

Topkapı Sarayı bölümleri sadece bu kadarından ibaret değil. Daha birçok bölüm ve sergilenen birçok eser mevcuttur.

Topkapı Sarayı, İstanbul'da bulunan ve Osmanlı dönemine ait en önemli yapılardan biridir. İçerisinde bulunan tarihi eserler ise bizlerin tarihe olan heyecanını daha da çok arttıracak niteliktedirler.